Aukeratutako atala ◊ Sailkatu gabea ◊

Ramon Ugalde jasotzen hasi da: https://mondraberri.eus/irulegiko-eskuaz-testua-ramon-ugalde/

Txapaz diotena eta txapak adituei diena antolatzeko saiotxoa.

Honez gero ez da inor geratuko gure ingurune kulturalean Irulegiko aztarnategian aurkitutatko eskuaren berri izango ez duenik.

Irulegiko aztarnategia aspalditik zen ezaguna, joan zen mendearen azkenengo urteetan induskatzen hasi ziren. Dirudienez hasiera batean Irulegikoa Burdin Aroko baskoien herriska harresitu bat izan zen, eta geroago erromatarrak Euskal Herrira etorri zirenean leku hau Pompeio eta Sertorioren arteko gerretan nahastuta egon zen zen. Batzuk diote Sertorioren soldaduen neguko babesleku bat izan zela eta beste batzuk ordea Pompeioren tropena izan zela. Hala ere, Pompeiorena edo Sertoriorena izan, herriska hau suntsitua izan zen gerra horretan, Kristo aurretik Lehen mendearen hasieran.

Eta Irulegiko brontzezko eskua, gerra horren kontestuan ulertu behar da. Hau da K.a. I mendean kokatzen dute adituek.

Eta zer dela eta brontzezko esku bat Irulegin? Horretan ere adituek iritzi desberdinak dauzkate:

– Aranzadikoentzat, aztarnategiko indusketa lanak egin dituztenentzat esku horrek funtzio apotropoikoa izango luke: etxea babesteko amuleto moduko bat izango litzateke. Eskua aurkitu duten kontestuagatik ondorioztatu dute etxe bateko atean edo ateburuan jarrita egongo litzaketela. Eta esan bezala txarra uxatzeko elementu majiko moduan erabiliko zuten.

– Beste batzuk ostera diote kasko edo armadura bateko elementu bat izango litzatekeela. Kasu honetan ere gudaria babesteko elementutzat hartu beharko genuke.

– eta azkenik beste batuentzat esku hau “hospitalitate” paktu baten adierazpena baino ez litzateke izango. Paktu edo itun hauek nahiko zabalduta egon ziren aro hauetan, hirien artean, familien artean edo tribuen artean egiten zituzten. Ituna egiten zutenen artean elkarri laguntzeko konpromisoa hartzen duten. Ituna gauzatuta zegoela adierazteko brontzezko esku bat egiten zuten eta bertan itunkideen arteko konpromisoa idazten zuten.

Honaino Irulegiko txapaz diotena.

Baina Irulegiko eskuak beste bitxikeria bat dauka, eta da, idatzita dagoela. Idazteko erabilitako ikurrez ez dago erabateko adostasunik: Ikurtegi iberiarrean oinarrituta badago ere, Gorrochateguik dio ikurtegi baskonikoaz idatzita dagoela. Beste batzuk hala ere diote ipar sortaldeko zeinutegi edo ikurtegi iberikoz idatzita dagoela baina aldaera zeltiberikoan. Eztabaidatxo hori sortu da eskuan T batzuk agertu direlako. T hori idazkera iberikoan ez da oso normala eta dirudienez erromatarren alfabetotik hartu omen zuten.

Nola ahoskatu behar da T hori? Ba galdera honetan ere erantzun asko daude: T,TZ,TT,TS eta baita D ere.

Ikurrak modu batera edo bestera irakurri asuntua da Irulegiko Eskuan idatzitakoari buruz adostasun moduko bat edo badagoela. Hau da ikur horiek gure alfabetora ekarrita nahiko antzera irakurtzen dute holako gauzez dakitenek:

Sorioneku dene kebe Ekirateren otirtan eseakarri eraugon

Zein hizkuntzakoak dira berba horiek? Ba, auzi honetan adituek lau erantzun eman dizkigute: euskara zaharra, baskonikoa, iberikoa, eta zeltiberikoa.

Eta txapako idazkunak adituei dienaz zer?

Baina irakurritakoa nola ulertu dute lan hori hartu dutenek? Jarraian dator komunikabideetan eta sare digitaletan aurkitu ditudan Irulegiko Eskuaren idatziaren itzulpen proposamenak, Xehetasunetan ez naiz sartuko, hau da ondorio horretara nola iritsi diren emandako azalpenak ez ditut hona ekarriko. Bakarrik euren lanaren azken emaitza:

Josu Naberanena:

Leku une aldiri zoria/ Bedi atergune bikaina/ Bedi atergune etse atsedengarria/ Egoteko bikain bikaina lekua.

Juan Ignazio Hartsuagarenak:

1.-Zorioneko dena hemen Ekirateren festetan elkarri itsatsita igaro.

2.- Sasoi oneko ( zori on ukan) hemen Ekirateren dantzatan atxikita pasatu

Josu Lavinena:

Zorioneko denek hemen giraten onetan etsea ekarri eraukon

Zorionekoak etxe honetara ekarriak izan garen denok.

Paulo Arrietarena:

Zorioneko zu, Denek bere argia aterpe honetan.Etxe izan dezagun

Raul B-erena:

Zorionekoak etxean zintzilikarioari otzan begiratzen dioten guztiak.

Elias Goñirena:

Sasoi onean/ denak hemen ginenontzat/ ontzietan esnea ekarri zion

Bienveido Mascarayrena:

Egun on! Egun hau egia lortzeko aukera bat izan dadila. Inguruko gaiztakeriak baretu daitezela. Har dezala gari lohia. Ohe ona jartzea.

Igor Leibarrena:

Zorionak/Denak pasatzen dira ate azpitik/Zutik pausaleku/Eder erretiroa.

Lander Ibargurenena:

Zorionekoak eta ni hemen, eguzkia atearen aurrean, ez ekarri gaitzik.

Guillermo Gomezena:

Beronikook adiskidetasun itun bat egiten dugu maitasunez Sekiakoekin

Joseba Butroerena:

Zorioneko. Denek hemen gira aterean…tan: Etxea garbi ukan

Bistan da auzi honetan adituen artean ez dagoela adostasunik: Bederatzi buru eta beste hainbeste aburu.

Bisita gidatua Iruña-Veleiara igande honetan eta euskalduntze berantiarrean Alberto Santanak apur bat atzera egin du

Gai honetan interesa duenarentzat igande honetan, urriaren 2an doako bisita gidatua egongo da Iruña-Veleiara. 11:00etan hasten da eta 13:30 inguruan amaitu. Bisitak hilabete guztien lehenengo igandeetan egiten dira, ordu berean. Etortzekoa bazara Telegram edo Whatxap bidezko mezu bat bidali 663 901 248 telefonora.

Gai honekin lotuta albiste garrantzitsu bat dago. Orain gutxi Alberto Santanak Facebooken azalpen bat eman du. Bere azalpen horretan bi kontu garrantzitsu ikusten dira. Batetik ETBko dokumentalean kontatu zigun bertsioa aldatu digula, eta orain esaten digula Nafarroan ez zutela euskera inoiz galdu. Ondorioz, euskera hizkuntza inbaditzailea izango litzateke soilik Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, mendebaldean “zelta edo hizkuntza indoeuroparretako bat hitz egiten zelako” lehen.

“Hizkuntza indoeuroparretako bat” hitz egin omen zela baieztatzeko ez du inolako frogarik eman. ETBko dokumentalean zelta egiten zela baieztatu zuen eta, beraz, zergatik gehitu du orain beste hizkuntza bat? Bere garaian erantzun genionez, https://martinttipia.com/2016/10/09/euskalduntze-berantiarra-dokumentala-salatzen-denuncia-sobre-el-documental-la-vasconizacion-tardia/ mota guztietako argudioak daude zeltaz egiten zela zalantzan jartzeko eta oraindik idazki hura erantzunik jaso gabe dago.

Bestetik, berak dokumentalean aipatu zituen Anboto, Gorbeia, Deba, Nerbioi izen zeltak zirela. Guk ere horri erantzun genion, euskeratik sortutako proposamen etimologiko zentzuzkoagoak daudela esanez, adibidez, “Anboto” izena, zeltazko “anbatus” (esklabua) baino ez al da logikoagoa euskerazko “amildegi handia”?

Baina garrantzitsuena da zergatik Santanak aldatu duen bere bertsioa, ETBko dokumentalean argi esan zuelako Hegoalde osoan zeltaz egiten zela eta euskera Pirinioetatik etorritako giza talde batek zabaldu zuela Nafarroan 3-4. mendeetan eta gero Araban, Gipuzkoan eta Bizkaian 5-6. mendeetan. Zergatik dio orain Nafarroan euskera betidanik hitz egin dela. Zertara dator aldaketa hau?

Batetik bere helburu nagusia euskera ez dela hemengo betiko hizkuntza eta inbaditzailea ere badela euskaldunoi sinetsaraztea izan daiteke, hau da, gaztelera eta frantsesa bezalakoa. Eta bertsio berri honekin helburu nagusi hori ez da mantenduko litzateke.

Bigarrenik, sinesgarriago egin nahi du euren asmakizuna. Badakite politikoki eta soziolinguistikoki ezinezkoa zela lurralde bat euskalduntzea erromatarrak nagusi izan ziren bitartean (V. mende arte). Orduan bada Nafarroan (euskaldunen gutxiengoa dago han gaur egun) hor mantendu zutela diosku orain, baina euskarak beste lurraldeak inbaditu egin zituela gero esaten jarraitzen du.

Baina gezurrak adar motzak ditu eta froga asko ditugu euskalduntze bertsio light horrek ez duela zentzurik esateko: toponimia, hidronimia, Araban, Sorian, Burgosen, Errioxan… dauden erromatar garaiko hilarriak euskal hitzekin… eta Iruña-Veleiako 60 bat euskerazko hitz desberdinak, noski.

Eta seguruenik atzera egin du bere teoria salatzen ari garelako, gero eta jende eta erakunde gehiago zalantzan jartzen ari direlako eta, ondorioz, mugimendu bat egin behar izan du sinesgarritasun gehiago izan dezan. Beraz, jarraitu behar dugu gogor, eraso kultural hau testuliburuetara eta gizartera pasatu baino lehen.

Eta noski, zapaltzaileei alfonbra gorria jartzen jarraitzen die eta diosku “erromatarrek hizkuntzei eta erlijioei ez ziela jazarpenik egin”. Beraz, badakizue, Akitania eta Ebro arro osoan euskera galdu bazen erromatar garaiko horko euskaldunak axolagabeak izan zirelako da eta milaka eta milaka kristau gurutzilkatzearena asmakizun hutsa omen da.

Alberto, ez adarrik jo mesedez!

Iruña-Veleia Martxan

Facebooken Alberto Santanaren azalpena (lodiz jarritakoak gureak dira) /story.php?story_fbid=pfbid0wZvidupTjwcVgA3LchjApzA99Xt7yg3wvBPMdam7Wt43efzn9rBdGnzWtPHfZ3cZl&id=100007122210895:

Leopoldo Bárcena Rojí no le des demasiada importancia, es solo un titular periodístico que busca llamar la atención del público de manera un poco sensacionalista, aunque en el contenido de la entrevista el euskera antiguo sea solo un tema muy secundario. Sin embargo es cierto: el imperio romano no “reprimió” ni persiguió, ni prohibió nunca las lenguas y religiones indígenas de los territorios conquistados.

En el caso vasco no hay casi ninguna evidencia de época romana de que los pueblos várdulo, cariete, beron o autrigon hablasen una variante antigua del euskera, y sí hay numerosos indicios de que hablaban alguna lengua céltica o indoeuropea, que desapareció sustituida por el latín. Así que si en la Alta Edad Media, al menos en el siglo X, en estas mismas regiones que habían estado ocupadas por estos pueblos con identidad étinca extinguida bajo el Imperio Romano, es decir los actuales Gipuzkoa, Araba y Bizkaia, se hablaba un rico y abundante euskera, es lícito suponer que habían sido “euskaldunizados” tardíamente, o sea, después de la caída de Roma. Por el contrario, hubo áreas de Aquitania y la actual Navarra, que habían sido profunda y completamente romanizadas durante siglos, en las que sus élites locales siguieron siendo euskaldunas de lengua, sin ser molestadas nunca por la administración pública romana, y algunos expertos sospechan que pudo ser desde estas regiones de las que surgió el impulso y la oportunidad tardía de euskaldunización de los territorios occidentales de la actual Euskal Herria, después de la caída del Imperio.

O

Sorian topatutako hilarrien euskerazko testuei buruz hitz egingo du, Euskaltzaindiak Eduardo Alfarorekin batera antolatu duen erakusketaren harira.

Joaquin Gorrochateguiri

- Soriako euskera ez da Akitaniako euskera, Errioxan jasotako erromatar aurreko euskera edo Hegoaldeko euskera delako.

- Horrekin ez duzu lortuko euskalduntze berantiarrari haizea ematea, orain arte egin duzun moduan, Madriletik jasotzen dituzuen milaka eurotako dirutzak jasotzen jarraitzeko.

- Zure jarrera mertzenarioa euskaldunontzat lotsagarria da, Iruña-Veleiako altxorra lurperatzen egin duzun eta egiten ari zaren lanagatik. Zientzia datazioak dira eta 12 urte hauetan uko egin diozue prestigioko laborategietan datatzeari, Eliseok 2008an eskatu zuen moduan.

Euskaltzaindiari

- Lotsa eman beharko litzaizueke euskeraren, zientziaren, datazioen eta Iruña-Veleiaren kontrako Gorrochategui moduko pertsona batek zuen izenean hitz egitea, euskeraren altxor handiena topatu zuen Eliseo Gilen bizitza erabat izorratu duelako eta espetxera bidaltzekotan laguntzen egon delako.

- Benetan euskalduntze berantiarraren kontra bazaudete eskatu publikoki EITBri zabor hori kentzea eta eskatu publikoki Jaurlaritzari, National Geographici… ez onartzea euskalduntze berantiarra hauspotzen duten liburuak eta testuak

- Hedabideetan egin kanpaina bat euskalduntze berantiarra gezurra dela eta euskera betidanik egin dela hemen argi geratu dadin

National Geographicen gezurrak Jakakoak euskaldunak izan daitezke  baina bizkaitarrak, gipuzkoarrak, arabarrak… zeltak ziren. Hau adar jotzea!

Iaz argitaratu genuen albistea jarri dugu berriz ere, bihar gauean urte berriari agurra emateko ur bila joan gaitezen:

Hiru webgune hauetan Nabarran antzina zegoen ohitura honen berri eman digute, urte berriari agurra emateko. Herrietako gazteek gaueko 12:00etan iturrietan ur berria hartu pitxarretan eta auzokideei edatera ematen zieten:

a) Joseba Aurkenerenak (Zuzeu) ederki azaldu du euskeraz tradizio hau

Nafarroa Garaiko Baztanen, Basaburuan, Imozen, Larraunen, Burundan eta Arakil aldean bazen urte berriaren etorrerarekin loturiko errito bat, urtero errepikatzen zena. Gaur, tamalez, badirudi bakarrik Burundako Urdiain herrian egiten dela. Pena da, errito hau baita euskaldunok urtezaharreko edo urtatseko gauean urte berriari ongi etorria emateko izan dugun berezko errituala. Hamabi mahatsen ohitura horrek ez du bide luzea Euskal Herrian, eta ez du zer ikusirik euskal kulturarekin.

1.- Erritoa zertan den. Urtatseko gauean mutilak lehen, eta neska-mutilak orain, euren herrietako iturrietara joaten ziren eta hortxe zain egoten ziren gaueko hamabiak jo arte. Urte berria hastean, ura jasotzen zuten pitxarretan eta apaizari, alkateari eta gainerako bizilagunei banatzen zieten ur berria edan zezaten. Garai zaharretan urteko lehen ura sendatzailea eta berritzailea zela sinesten zuten. Jose Maria Satrustegi idazle eta antropologoaren esanetan, ur horrek gaitzak sendatzeko eta urte berriko alde txar guztiak uxatzeko balio omen zuen.

(jarraitzen du)

b) Uxue blogspot (guk euskeratuta eta laburtuta)

Abenduaren 31an Baztan, Basaburua, Imotz, Larraun, Burunda eta Arakileko gazteak haien herrietako iturrietara joaten ziren eta gaueko hamabietako kanpaien zain egoten ziren. Ordua zenean urteko lehenengo ura pitxarretan hartzen zuten eta apaizari, alkateari eta herritarrei ematen zieten “Ur goiena ur barrena” kopla kantatzen zuten bitartean eta  trukean zerbait jasotzen zuten, urtats izeneko saria. Urdiainen oraindik eusten diote tradizio horri.

“Ur goiena eta ur barrena” nondik dator? Zibilizazio askotan zeruan ura zegoela uste zuten eta horri esker euria egiten zuela eta hortik dator “ur goiena”. Horrez gain lur azpian ere laku handi bat zegoela uste zuten eta handik iturriak sortzen zirela eta hortik dator “ur barrena”. Horregatik ur biei deitzen zieten kopla honekin.

“UR” ura baino zerbait gehiago da. Imanol Mujikaren iritziz materia bizia esan nahi du eta horregatik ditugu lurra, euri, elur, zur, haur, hezur. Horiez gain eurite, elurte eta urte ere baditugu. Urtea uraren zikloa izango litzateke, eta beraz bizitzaren zikloa. (beste batzuek diotenez glaziazio garaian urtea zen izotza urtzen zen garaia  eta hori urtean behin egiten zuenez hortik hartu zuela urtearen zentzua). Gazteek jasotzen zuten saria urtats izatea ere bitxia da, hor ur erroa dagoelako.

Horrela, “ur berria” ez da soilik ura, baita “urte berria” eta “Ama Lurraren ziklo berria” ere.

Mikel Burgik, Uxueko blogariak, ohitura hau berreskuratzeko proposamena egin digu eta etxeetan, (Madrileko errege batek zabaldu zuen) mahatsa jatearen ohitura “berri” horren ordez zera egin ahal dugula: 12ak jo ondoren etxeko iturritik hartu lehenengo ura eta denok pixkat edan, ur eta urte berriari ongi etorria emateko.

Izan ere gure %70a ura da, Planetaren %75a ura da. Ama Lur horretan ere ura nagusi da. Ura, iturriak eta euria… ugalkortasunaren ikurrak dira.

Mikelek ez du esan baina ondo legoke ere gaztetxoak herriko iturrietan elkartu eta pitxarrekin ura hartzera animatu tradizioa berreskuratzeko eta ondoren auzotarren artean zabaldu, elkarren harremanak lantzeko, elkarrekin urte berriari agurra emateko.

Ongi etorri urte berria, ongi etorri ur goien eta ur barren berria!

c) Urtesasoiak.com

Aurretik agertu zaizkigun koplen formulari jarraituz Nafarroako Burunda inguruan (Urdiain eta Larraungo aldaeren bilketa da hemen agertzen zaigun kantua) urarekin lotuta dagoen ohikune markagarria gorde izan da. Erritu hau lehen hedatuago zegoen, baina gaur egun toki honetan baino ez du iraun antza denez. Jose Mª Satrustegik zehatz eta maisutasun handiz azaltzen ditu Gabon Zahar gaueko hamabi-hamabietan hasten diren ekintzok. Herriko neska-mutilek iturriko ura hartzen dute ordu horretan. Badirudi hamabi kanpaiak jotzearekin batera munduko ur guztiak (eta natura osoa ere) birjaio egiten direla. Ordu horretan bertan harturiko urak, beraz, indar magikoa du eta edaten duenaren babestaile izan liteke. Horretara, bada, gazteek ur hau etxerik etxe daramate, auzo guztiek edan dezaten. Bide batez, sarri ohi den bezala, jateko zerbait eskatzen dute.
Ur goiena, ur barrena
Urdiain, Larraun (Nafarroa)

Irailaren 23an, domekan, Kapanagazaleen taldeak eta Otxandioko Udalak 2. bisita gidatua antolatu dute, Bittor Kapanaga zenaren ekarpena ezagutzeko, euskerari, euskal kulturari eta mundu ikuskerari dagokionez.

Bisitan, besteak beste, euskal erro nagusiak (iz, ur, ar, in, aba…), euskal zuhaitz magikoak, berak idatzitako euskal kanta ezagunak, Otxandio bultzatzeko egindako ekintzak, bere partehartzea euskal kulturan, etab. aipatuko dira.

Bisitak doakoak dira eta izena emateko bidali mezua honetara: mikoletaelkartea@gmail.com edo deitu 663 901 248ra.

Bittorren lan batzuk irakurtzeko: liburuak, olerkiak… Bittor Kapanaga

Euskaldunon astea
AR-UR erroa
IZ erroa
Bideoak

Euskeraren Jatorriko kide batek bidalita (Berrian argitaratu gabe):

Euskalkien kontrako gurutzada: una, grande y libre

Eskerrik asko Iñigo Martinez ondarrueraz idazteagatik, ondarrutarrentzat euskera sentimendu hizkuntza dela erakusteagatik, euskera jagon eta maite duzuela frogatzeagatik, gure hizkuntza gehien erabiltzen duen eskualdea izaten jarraitzeagatik.

Zoritxarrez, Euskalerri txiki honetan, ez dugu bereizten zer den eredu propioa edukitzea edo zer den kanpoko ereduei euskerazko berniz bat jarri ondoren, hemengo produktutzat saltzea. Gure eredua behetik gorakoa izan da beti. Gogora ekarri dezagun historia: gure arbasoek  Orreagan edo bisigodoei 250 urtez garaitu ahal izateko, auzo batzarretatik hasi eta nazio mailarainoko herri milizia indartsuak osatzen zituzten. Bazekiten batasuna lortzen zela norberaren errespetuan eta erabakimenean oinarrituz.

Hizkuntzaren alorrean, ez diogu gure jatorrizko ereduari jarraitu. Ez gara konturatu nazio hizkuntzaren oinarria auzo eta eskualdeetako euskalkiak direla, gure herri miliziak bezala. 50 urte hauetan, euskera batuak esparru guztiak hartu ditu eta euskalkiak erabat baztertuta eta ikusezin bihurtu dira. Herri hizkera, betiko legez, baztertuta gelditu dira, euskal baserritarrak bezala, jende xehea bezala, desagertze bidean.

Beste herrialde batzuek konplexu gutxiago dute. Valentzian, adibidez, valentzieraz ematen dute haur eta lehen hezkuntza eta DBHn estandarra lantzen dute. Hemen, ordea, herri txiki batean, haur hezkuntzan batu ederrean irakasten gaude, bertako euskalkia egunero zokoratuz. Udaletxetan edo euskaltegietan kontu bera dugu. Ikasle bat 5 urtez egon daiteke ikasten eta ez diote inola ere entzungairik jarriko euskalkiren batean. Gero, handik atera eta ez da herri txikietan ezer gutxi ulertzeko gai izango. Are gehiago, ETBk ez du egunero ezta ordubete tristea ere eskaintzen (lurralde bakoitzean deskonexioa eginez) tokian tokiko hizkera eder horiek jagoteko, euskalkiak ikusgarri bihurtzeko, herri  hizkeradunak burujabetzeko, azken finean, euskera indartzeko. Ez diegu euskalkiei behar bezala eutsi, ez gara kapazak izan erabilera esparru batzuk definitzeko, hikari eutsi ezin izan diogun moduan.

Gainera, zenbaitek programaren batean elkarrizketetan euskalkiak darabiltzatela entzuten badute edo Iñigo Martinezen gutunarekin topo eginez gero, kexatzen dira eta mezuak edo artikuluak idazten dituzte, euskalkiak kritikatzeko edo ETBn euskalkia ez dela entzun behar ozen aldarrikatzeko. Edo TVEn gaztelar herri hizkerak ez agertzea eredua dela esateko. Nola da posible? Euskalkien kontra ari dena euskera indartzen ari dela uste badu, jai dugu. Bizkaiko egoera adibide ezin hobea da,  kale erabilerak 10 urteotan beherantz egin du nabarmen, batez ere hizkuntza politika eskasagatik eta nazio burujabetzaren aurkako prozesuagatik (Txillardegik zioena, independentziarik gabe…), baina seguruenik, baita bizkaiera erabat zokoratzeagatik ere.

Aupa Iñigo, segi ondarruera eder hori erabilten!

Loraldia, euskal kultura garaikidearen erakuslehioa Bilbon, martxoaren 7tik apirilaren 8ra.

Sarrerak erosteko eta informazio gehiago

Eliseo Gil, Arabako aurkikuntza arkeologoiko garrantzitsuena egin duen arkeologoa, euskera, latin eta kristautasunerako izugarrizko garrantzia duena eta orain arte irakatsi diren hainbat kontu pikutara bidali dituena (euskalduntze berantiarra…) jarraituko da defenestratuta, mediatikoki jipoituta eta ekonomikoki pobrezian.

Arabako Aldundiko arduradun berriek, Ramiro Gonzalez diputatu nagusiak eta Igone Martinez de Luna kultura diputatuak orain arteko jokaerariekin jarraituko dute. Horrela adierazi du Igonek Arabako Alea aldizkariari egindako elkarrizketan. Bere ustean gaia instrukzio fasean dago eta errespetatzen dute orain arteko diputatuek egindakoa.

Beraz, ulertu behar dugunagatik, hauxe pentsatzen dute:

a) Suntsiketa egin izana “errespetatzen” dutela.

b) EHUko Lakarrak, Gorrochateguik, Nuñezek, Madariagak… esandako gezurrak “errespetatzen” dituztela: “Descartes agertzen zela”, “Nuñezek San Joan komentua aurkitu duela”, “osagai kimiko moderno egoteagatik ostrakak faltsuak direla” (loktikea!) , 3-5. mendeetako ikonografian emakume biluziak agertzen ez zirela” …

c) Gai arkeologiko bat argitzeko ez dela dataziorik egin behar, ez dela auditoriarik egin  behar, edo ez dela kata kontrolaturik egin behar eta nahikoa dela interes ekonomikoz eta akademikoz betetetako irakasle gutxi batzuen iritzia.

Gere esku dago euskera

Gure esku etorkizuna

Gure esku zure bikotearekin erabiltzen duzun hizkuntza

Gure esku iragana

Gure esku zure semealabekin egiten duzun mintzaira

Gure esku orainaldia