Aukeratutako etiketa ◊ xarma ◊

• Ostirala, Urtarrila 06th, 2023

Abenduaren 17an Barrikan Euskeraren Xarmaren 5 edizioa egin genuen gai bakarrarekin: Irulegiko Eskua ikertzea.  Bertan jasotako proposamenekin egin zen liburuxka banatu eta bertan horietako batzuk aztertzeko aukera egon zen, besteak beste Juan Inazio Hartsuagarena (bideo bidez), Paulo Arrietarena, eta beste gutxi batzuk.

Paulok, bere aurkezpenean ezezaguna den Irulegiko bigarren idazkunari buruz ere luze hitz egin zigun.

Handik hona proposamenak jasotzen jarraitu dugu eta “Irulegiko Eskuaren” liburuxka honetan Euskeraren Jatorriak Euskal Herriari gai honi buruz ikertzeko tresna eskaintzen dio. Bertan, idazkun honen proposamenak jaso eta eztabaida sustatu nahi dugu.

Jendeari eskertuko genioke proposamen gehiago egonez gero bidaltzea eta dauden proposamenak ahalik eta ondoen arrazoitzea.

Martxoan beste bilkura bat egingo da ordurako jasotakoarekin eta helburua hauxe izango da: gaur egun ditugun ezagutzekin egokienak izan daitezkeenak nabarmenentze hastea.

Hemen laburpen taula dago, orain arte jaso diren proposamenekin eta baita “Irulegiko Eskua” liburuxka. Bertan proposamenen azalpenak daude, Irulegiko ezezaguna den idazkunaren informazioa, testuinguruari buruzko artikulu bat, Iruña-Veleian iberiar grafiari buruz txosten baten aipamena eta, azkenik, iberiera ikertzeko dauden tresnak.

Irulegiko Eskua-2-bertsioa-22-12-31

Egileak Irakurketak
Zorhioneku dene kebe. Ekirateren otsirtan ez eakari, eraugon
Juan Inazio Hartsuaga OROTARIKOAN AGERI DIREN HITZEZZorhi oneko dene keben. Ekirateren orritsetan ez akartu, eragon.

ERDIALDEKO EUSKARA ESTANDARREAN

Ongi heldua dena ere hemen. Ekirateren adiskidetasun banketeetan, ez haserretu, ondo pasa Hartsuaga: azalpenaren bideoa

Josu Naberan Leku zorionez betea / beha ezazu zein atergune bikaina / etsegune bikain bezain erosoa / egonleku ezin egokiagoa
Paulo Arrieta Zorioneko zu / Denek bere argia aterpe honetan / Etxe izan dezagun
Bienvenido Mascaray Egun on! Egun hau egia lortzeko aukera bat izan dadila. Inguruko gaiztakeriak baretu daitezela. Har dezala gari lohia. Ohe ona jartzeaDia de Buena suerte / Que sea este dĂ­a oportunidad hacia la verdad / Que se aplaque la ira del entorno / Que se coja el trigo lozano / DisposiciĂłn de buena cama
Luis Azkona Sorioneku : tenekerekirateren : otirtazeseakari : eraukon
Zorioneko teink egirateren otintak esankari eraukin
Dichoso será, que él va a detener los odios, el que dice, en rendición
“Dichoso será el que afirma que va a detener los odios, en rendición
Bizkaiko hizkuntzalariak Zorion ekun (ukan) / Denak hemen haiekin dira aterpe (n) / Hots irri eta ma ez ahakarri / Edrauk on. Zorioneko. Denek hemen gira aterean…tan: Etxea garbi ukan
Fernando Azedo Zorioneko / heda han(di) ez hemen egin aurre aterrian / ohe eder dan
etxera ekarri erraguk on Afortunado / gran desplazado aquí no hagas adelante<>avance / que a cubierto es hermoso el yacer / dínos (bien <> lo bueno) que traes a casa.
Iñigo Larragoiti “Espiritu de la felicidad del yo interior / sacado en la puerta el bronce hace el ciclo central de la fuente / haciendo que el dicho se repita en el hechizo magico / a bien repetidamente dentro sea mostrado”
Ibon Telleria Zorioneko / denek epe egin ater-lekuan (atarian) / otoi irten bat e(t)seak /arre-erra eduki dezan
Antoni Jaquemot Permiso de uno que la reunión se realice fuera con agrado entrañas visibles siendo tu mismo
Miguel Thomson Feliz (solsticio de) invierno a todos. Cuando el sol está bajo, cuando afuera hace frío, ahora, a casa trae un cerdito.”“Feliz año nuevo (o solsticio de invierno) a todos. Ahora que el sol está bajo y hace frío afuera, trae buena suerte a casa.”
Guillermo Gomez Nosotros los berones representados por nuestro jefe Tenekerekirateres hacemos amistad con la ciudad de Onirta Sekiea y lo promulgamos
Iñaki Aldekoa Larrañaga Sorion egun(a) / teneke be(go?) ekirateren /  oñirtan eseakari / eraukon

Zorion eguna / eukola(/izan dezan) eki atearen / oinetan eskigailu (hau) / daukonak

Josu Lavin Zorioneko denek hemen giraten onetan etsea ekarri eraukon

Zorionekoak etxe honetara ekarriak izan garen denok.

Raul B Zorionekoak etxean zintzilikarioari otzan begiratzen dioten guztiak.
Igor Leibar Zorionak / Denak pasatzen dira ate azpitik/Zutik pausaleku/Eder erretiroa
Lander Ibarguren Zorionekoak eta ni hemen, eguzkia atearen aurrean, ez ekarri gaitzik
.

VN:F [1.8.8_1072]
Rating: 0.0/10 (0 votes cast)
• Osteguna, Iraila 27th, 2018

Euskeraren Xarma: Euskera ulertu euskeraz bizitzeko eta maitatzeko eta… gizartea askatzeko

- “sorgina” berbak zer esan nahi du? Ba bere osagaiak bi dira: “sor” eta “gina”, hau da, sor-tzailea, zura lantzen duena “zurgina” deitzen dugun moduan. Eta orduan, hitz erraldoi honek zelan ez du indar gehiago?

- “jabe” eleak zer esan nahi du? Ba jabon-jagon (zaindu) hitzarekin lotura duela dirudi, hau da, euskal ikuskeran  propietatea ez da edukitzen den gauza pasibo bat, zaintzen den gauza bat baizik, hau da, gauza batez arduratzeak ematen dizu horren jabe izateko eskubidea… Euskal ikuskeran jabetza=ardura da.

- “izeko-osabak, jaun-andreak, aitona-amonak, lehengusu-lehengusinak” baina baita oso ondo dauden eta gure ondoko hizkuntzek aspaldi sortuta izan behar zituzten berba neutroak, hala nola, “ume, haur, guraso, gizaki”… Euskerak zergatik hartzen ditu beti kontuan gizon-emakumeak hitz egiterakoan, gure inguruko hizkuntza askok ez bezala?

- Gure asteko egunek zer esan nahi dute? Zergatik astea 3. egunean amaitzen da, “asteazkenean”? Zer egiten zuten gure arbasoek ostegunetik igandera?

- “Ugazaba” berba nola egon daiteke lotuta “ugatz-ama” kontzeptuarekin?

- Zergatik “legez” eta “zuzenbide kontsuetudinarioa” gauza bera dira?

Herri honek historia luze eta aberatsa du. Europako herririk zaharrenetakoa omen da eta askotan gertatzen den bezala irauten duten gauzek zerbait on izan behar dute. Gure herriak zergatik iraun du milaka urteetan? Zerk lagundu digu?

Aukeretako bat hizkuntza da. Mintzaira bakoitzak mundu ikuskera bat ematen du eta euskerak herri hau hainbeste irautearen “erru” pixka bat izan duela uste dugu. Izan ere, euskera hizkuntza elkartzailea da (posesiboa askoz gutxiago erabiltzen dugulako), taldea lehenesten du (“zuk eta biok” eta ez “zuk eta nik”),  esaldiak lortzeko askotan lokarri positiboak erabiltzen ditu: “bai, ba”…

Hori guzti hori ezagutzeko Euskeraren Jatorriak lehenengo Euskeraren Xarma izeneko bilkura antolatu du bihar Oñatiko Araotzeko Sandaili koban. Bertan zenbait ikerlek eta denok dugun hizkuntzaren euskal sena landuko dugu, solasaldi ederrean.

Hizkuntza barruraino ezagutzea eta ulertzea bezalakorik ez dago gauzak bere onera itzultzeko (giza harremanetan edo arlo sozioekonomikoan…). Hau da, euskaldun gehienok gure eguneroko hitzen atzean dagoenaz jabetzen ez bagara, nola lortuko ditugu bestelako “burujabetzak”?

VN:F [1.8.8_1072]
Rating: 0.0/10 (0 votes cast)
Atala: Hitzaldiak - Biltzarrak  | Etiketak: ,  |  Iruzkina gehitu