Euskeraren jatorriaren ikerleen artean, Bermeoko Biltzarrean honi buruzko komunikazioa aurkeztu zen:
Balthasar Etxabe Orio, 1548-1640, zumaiarra
Egilea
Pako Iriarte Arruti
Komunikazioa
Bideoa
Liburua
Etxabe_Discursos_de_la antiguedad de la lengua cantabra bascongada
Komunikazioa
a) Bizitza
Echave eta Orio-tar Balthasar, ”el viejo” goitizenez ezaguna, Zumaiko, Oikia auzoko Etxabe baserrian jaio zen 1548an eta Mexikon 1640an hil omen zen.
1573an Sevillara joan omen zen. Eta 1582 aldera Mexikora joana zen. Bi aldiz ezkondu zen. Isabel de Ibia, “La zumaya-rekin”. Eta 1623an Ana de Arriolarekin. Mexikoko Audientziako lanetan ibili omen zen. Eta pintore lanegatik da ezaguna.
b) Argitalpenak
Bi liburu idatzi zituela diote. Baina bakarra iritsi zaigu. “Discursos de la antigüedad de la Lengua Cántabra Bascongada”. Liburua interneten dago:
Liburu formatuan ere salgai dago: Casa del libro 15 €
c) Euskeraren jatorriari egindako ekarpen batzuk
1600. urterarteko kondaira agertzen digu. Liburua garaiko euskaldunen ondarea eta saiakera da. Galtzear dagoen Euskera eta Euskeraren balioari buruzko lekukoa.  Ondorengoko euskaldunok lekukoa jaso eta aurrera ateratzeko ahalegiñetan egina.
Kondairari buruzko kontuak, gure iraganaz jabetzeko argigarriak dira.
Euskeraren jatorriari buruz bildu garenez, euskerari buruzkoak aipatuko ditugu. Horrelako esanak daude:
……”la razon que hay de reverenciarme amarme y estimarme, como a universal y originaria madre de toda España.”
..”me pusieron nombre Gueuzera, que quiere decir lo mismo que en romance a lo nuestro, o a nuestro modo.”
..”la antiquisima antiguedad mia,que no me la pueden negar, ni preferirme otra alguna en España.”
..”columnas ni piramides de extraños caracteres de Egipto, ni las talladas monedas de varios metales, que no se usaban en Europa, ni menos las estatuas y tablas de Marmol, de largas y oscuras inscripciones de Griegos y Romanos, todo lo cual es moderno para lo que os cuento.”
Españiako leku-izen askoren jatorriaz aritzen zaigu.
