• Ostirala, Ekaina 03rd, 2016

Grafito batzuetan agertzen diren amaierako –a letrek euskal atzizki honen eztabaida berriz piztu dute eta artikulu hutsa dela dioen axioma zalantzan jarri dute

Iruña-Veleiako grafitoetan azaldutako -a atzikiak atzizki honi buruzko eztabaida bermahairatu eta artikulua legez egin ohi den itzulpen axiomatikoa zalantzan jarri du.
Lakarraren txostenaren arabera, euskal -a Erdi Aroko *har konstrukto batetik letorke, zeina (hipotesiz) -ha bihurtuko zen gero eta, azkenean, gaurko -a bilakatuko zen. Grafitoetan <naia, lurra, sua, izana> hitzak azaltze hutsak, faltsuak direla esatera daramate. Gorrochateguiren txostena gauza bera esatera dator, erantsiz “artikulu mugalearen sorkundea… gramatikal prozesu baten bidez… aurretik erakusle batetik abiatuz… Schuchardtek proposatu zuenez…prozesua germaniko eta erromantze hizkuntzetan gertatu zen berbera litzateke”. Lakarraren hitzei <mona, araina> gehitzen dizkie, grafito hauek faltsuak direla ondorioztatuz. Autore biek indoeuropar ereduak jarraitzen dituzte -a priori-, gaurko euskeran egiten ditugun erabilerak -enpirikoki-batere kontuan hartu gabe.

Ez Lakarrak ez Gorrochateguik ez dute proposatzen -a atzizkia artikulua besterik izan daitekenik. Adibidez, deklinabideko NOR kasuan azaltzen direnak: <erleak eztia ematen du>. Edota toponimoetan amaiera gisan azaltzen direnak, adibidez, <Hondarribia, Azkoitia, Azpeitia> edota abizenetan <Atxa, Ibarra, Larrea> non, guzti horietan -a ez den artikulua. Ezta sustantiboen amaieran ere, <aurkibidea>, adibidez, edota lokuzioetan: <emakume ederra>.

Ez Lakarrak ez Gorrochateguik ez dute aintzat hartzen garai klasikoetako -a atzizkidun zenbait hitz, adibidez, IBARRA (Plasenzuelan) eta ILLUNA (Trespuentes).

Ez dute kontuan hartzen ere, klasiko garaiko zenbait toponimoen amaierako -a. Ezta Iberieran azalten den -a, are gutxiago Europako Erdikaldean azaltzen direnak; Vennemannen hitzetan: “so many Central European toponymys terminate in -a”.

10_Mikel_Urkola_Elizegi

VN:F [1.8.8_1072]
Rating: 0.0/10 (0 votes cast)
Sarrera honen iruzkinak jarrai ditzakezu ondorengo rss jarioaren bitartez: RSS 2.0
You can leave a response, or trackback from your own site.
Iruzkina gehitu