Esther lekeitiarrak munduko garrantzitsuenetarikoa omen den Montrealeko Parke Botanikoko informazio panel hau bidali digu. Bertan Quecbeceko lehenengo nazioetako hiruretan urkia esateko urkiaren antzekoak diren hitzak darabiltzatela ikusten da. Haientzat urkia zuhaitz magikoa da, gauza askotarako erabiltzen zutelako: etxeak egiteko, barkuak…

Hona hemen panelaren hasierako testu zatia:

Attikamet legenda

Aspaldi-aspaldian, lurra sortu zenean, Agure-Atsoek kontseilu handi bat egin zuten. Horietako batek esan zuen “Urki bihurtuko naiz gizakiei lagundu ahal izateko. Aberatsa naiz eta nire arropa hartzeko esango diet behar duten guztia egin dezaten: kanoak, etxeak, otzarak. Nire bidez naturarekin komunikatzeko garrantziaz ohartuko dira.”

Uskui cri hizkuntzan, ushkuai innu hizkuntzan, wikwasatikw atikamekw-eran, uskuy naskapieran eta wigwas algonquineran. Urkiaren izenak badirudi batzuk leku beretik datozela eta bere azalaren erabilera hain da zabala, non berau erabiltzen duten tribuek “urkiaren zibilizaziotzat” dutela haien burua. Tribu horietan animalien eta zuhaitzen arteko harremana oso sakona da eta horregatik “zuhaitzaren larrua” delakoaz hitz egin genezake, bereziki, urkiarena.

… Animalien larruak mendetan trukatu izan dira; urkiaren azala ere kanoak egiteko eta etxebizitzak egiteko ere baloratua izan da. Animaliek ametsen eta mitoen bidez egiten digute hitz, urkiak ere besteek bezala…

(Jatorrizko bertsioa frantsesez)

Une legende attikamet…

Il y a très longtemps, lorsque la terre fut créée, les Anciens tinrent un grand conseil. L’un d’entre eux dit : « Je veux devenir un bouleau pour aider les humains. Je suis riche, je leur dirai de prendre ma robe pour faire tout ce dont ils ont besoin : canots, maisons, paniers… A travers moi, ils comprendront l’importance de communiquer avec la nature. »

Uskui en cri, ushkuai en innu, wikwasatikw en attikamek, uskuy en naskapi et wigwas en algonquin, les noms du bouleau sont si convergentes et l’usage de son écorce est si repandu et diversifié que les sociétés tributaires de l’arbre sont parfois qualifiées de “civilisation du bouleau”. Dans les mêmes sociétés, la parente entre les animaux et les arbres est tellement profonde qu’on peut aussi parler de “la peau de l’arbre”, surtout pour le bouleau.

La peau des animaux sert d’abri, de contenant, de traîne’; l’écorce de bouleau aussi. Les fourrures ont fait pendant des siècles l’objet d’échanges; l’écorce de bouleau tant prisée pour les canots et les habitations aussi. Les animaux parlent dans les rêves et les mythes, le bouleau, comme d’autres…