Aukeratutako etiketa ◊ nabarra ◊

Ostraka hitza famatua egin da gurean, Iruña-Veleiako ostrakei esker. Baina Ostraka euskalduna blogean jaso duten moduan, askoz gehiago dago:

Ostrakas de Calahorra. Celtiberia:

LUEIKAR, EVTYCHETIS PONE, VRSE, “KARU” edo “KARTU”, “AIO”, “ELANOU” edo “ELANOTU”, “NALBANKE” edo “NALBANDA”…

Iturriak:
– Inscripciones paleohispánicas sobre cerámica de la Rioja de Serafín Olcoz Yanguas.
– Sobre Un Grafito De Interpretación Discutida de Ignacio Simón Córnago.
– Una Jarra De Cerámica Romana Con Inscripción Post Coctvram de Rosa Aurora Luezas.
– Restos Arqueológicos De Época Romana En Polígono Tejerías de José Luís Cinca.
– Inscripciones paleohispánicas sobre cerámica de Navarra de Serafín Olcoz Yanguas.

Ostrakak eta grafitoak duela 1700 urte aztarnategietan Iruñeko Gaztelu plazan Nafarroan, Gipuzkoan Arditurrin,  Forua Bizkaian, Araban Aloria, Heredia, Arkaian, Iruña Veleian… Calahorra, Errioxa…

Ostrakak Iruñean Gaztelu plazan (Mercedes Unzu, Plablo Ozcariz)
Irun ostrakak eta grafitoak. Terra sigilata Irun. Munibe.
Ostrakak Arditurri Oiartzun 600 esklabu egunero lanean 200 urtetan (Thalacker)
Ostrakak Heredia Araba
Grafitoak Arkaia. Araba. Pilar Ciprés
Forua Bizkaia
Ostrakak euskaldunak 1700 urte Iruña Veleia
Aloria, Arrastaria, Amurrio, Araba (Juan José Cepeda)
Ostrakak, grafitoak Gipuzkoan
Ostrakak Errioxan eta Nafarroan.

Grafitos en Hispania: State of the Art (“estado de la cuestión”). Amaata.

Ematen du leku guztietan daudela ostrakak. Errukirik ez dago Iruña Veleian euskara zaharra aurkitu zuten arkeologoekin, justizia ez da ezagutu azken 8 urtetan.

Aitzol Altuna, Lehionabarra blogean, historiari buruzko hainbat artikulu dauzka. Gehien irakurri denetako bat Bizkaiko historia izkutua da  eta Euskal Herriko historiari dagokiona da.

Liburu baten tamaina du eta interneten irakurgai dago. Hauxe da aurkibidea:

Zoritxarrez, gero eta gehiago entzuten ari gara Euskal Herria gauza bakar, berdin eta uniforme moduan bultzatzen duten ikusmoldeak (ikuspegi “zibilizatuak” eta ez “kulturizatuak”).

Ondorengo artikulua irakurri beharrekoa da: El fundamento de los relatos. Bertan esaten du estatua behar dugula gu garena izateko, eta horrekin ados, baina gero orain arte izan ditugun ikuspegi gehienak kritikatzen ditu. Ez du ontzat ematen estatu eredu bat behetik hasita, sei herrialdeek osatutakoa, adibidez Sabino Aranak proposatu zuen moduan. Euskal Herri bakarra, euskalki bakarrarekin ikusten dute, Nabarra oinarri hartuta. Gipuzkoa Gaztelak asmatutako ente bat izan zela dioskute.

Esta visión del país centrada en el Estado histórico de Navarra trata de complementar dos puntos de vista. Es decir, pone en valor la existencia real de un Estado vasco independiente, responsable a su vez de la nacionalización del pueblo vasco. En este sentido, la tesis sociolingüística de Koldo Zuazo del primer euskera unificado alrededor del reino de Pamplona hacia el siglo XI ofrece un modelo de interpretación que sirve para muchos otros fenómenos.

Zuatzok dioena (noiz hasiko dira hizkutzalari batzuk haien abizena ondo idazten?: Michelena, Gorrochategui, Zuazo…) zalantzazkoa da erabat. Erromatar garaian euskalkiak bazirela pentsa dezakegu tribuen mapa euskalkiekin eta egitura politikoekin bat datorrelako. Horrez gain, Kapanagak adibidez, euskalkien arteko bereizketa oso zaharra dela azaldu zuen eta inork kritikatu ez dituen argudioak eman zituen.

Beraz, gure sei lurraldeak seguruenik ez dira asmakizuna (Gaztelak ez zuen Gipuzkoa asmatu, kostaldea Nabarrakoa baino bizkaitar, gipuzkoar eta lapurtarrena izan da…). Eta gure lurraldeen bereizketa eta euskalkien osagai asko, seguruenik mila urteetako bilakaeraren ondorioa izan dira.

Estatu bat bai baina ez, inondik inora, Frantzia eta Espainia modukoa (bat, bakarra, berdina). Aukeran Suitza modukoa hobe, non egitura politikoak eta hizkuntza (edo euskalki) desberdinak elkarren arteko bizikidetzan egoteko gai izan diren.

Hain zuzen ere, gure nazionalismoan ikuspegi federala gailendu izan baliz, Nafarroan euskal nazionalismoa ez litzateke hain atzean egongo, Bizkaiko (EAJ) eta Gipuzkoako (ezker abertzalea) zentralismo biek hondamena ekarri zutelako. Ez dezagun orain Nafarroako zentralismorik sortu.